Zakup pierwszego mieszkania to ogromny krok, który często wiąże się ze wsparciem finansowym ze strony najbliższych. Rodzice czy dziadkowie, chcąc pomóc w realizacji marzeń o własnym “M”, przekazują darowizny na wkład własny lub pokrycie części ceny nieruchomości. To piękny gest, jednak warto pamiętać, że przepisy prawa podatkowego mogą nakładać na Ciebie obowiązek zapłaty podatku od takiej darowizny. Jako deweloper z wieloletnim doświadczeniem, wiemy, jak ważne jest dopilnowanie wszystkich formalności. W tym artykule wyjaśniamy, co musisz wiedzieć, aby uniknąć niepotrzebnych kosztów i cieszyć się nowym mieszkaniem bez obaw o kwestie podatkowe.
Darowizna to, najprościej mówiąc, nieodpłatne przekazanie pieniędzy lub rzeczy na rzecz innej osoby. Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn, otrzymanie takiego świadczenia co do zasady podlega opodatkowaniu. Jego wysokość zależy od stopnia pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym. Przepisy wyróżniają trzy główne grupy podatkowe, a dodatkowo tzw. grupę zerową, która obejmuje najbliższą rodzinę i pozwala na całkowite zwolnienie z podatku pod pewnymi warunkami.
Grupy podatkowe w podatku od darowizn:
- Grupa 0: Małżonek, zstępni (dzieci, wnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie), pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha. To najważniejsza grupa z punktu widzenia osób otrzymujących wsparcie na zakup mieszkania.
- Grupa I: Oprócz osób z grupy 0, zaliczają się do niej teściowie, zięć i synowa.
- Grupa II: Zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych.
- Grupa III: Pozostałe osoby, niespokrewnione.
Każda z tych grup ma określoną kwotę wolną od podatku, czyli limit wartości darowizny, której nie trzeba zgłaszać ani opodatkowywać. Limity te dotyczą darowizn otrzymanych od jednej osoby w ciągu ostatnich 5 lat.
Jak skorzystać z całkowitego zwolnienia z podatku? Kluczowa grupa zerowa
Jeśli otrzymujesz pieniądze na zakup mieszkania od rodziców, dziadków, rodzeństwa czy małżonka, znajdujesz się w uprzywilejowanej grupie zerowej. Pozwala ona na całkowite zwolnienie z podatku od darowizny, niezależnie od jej wysokości. Aby jednak z niego skorzystać, musisz spełnić dwa kluczowe warunki.
1. Zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego.
Nawet jeśli darowizna jest zwolniona z podatku, masz obowiązek poinformować o niej fiskusa. Musisz to zrobić w ciągu 6 miesięcy od dnia otrzymania środków. Służy do tego formularz SD-Z2. Możesz go złożyć osobiście w urzędzie skarbowym właściwym dla Twojego miejsca zamieszkania, wysłać pocztą lub elektronicznie przez portal e-Urząd Skarbowy.
Niedopełnienie tego obowiązku w terminie skutkuje utratą prawa do zwolnienia i koniecznością zapłaty podatku na zasadach ogólnych, jak dla I grupy podatkowej!
2. Udokumentowanie przekazania środków.
To warunek absolutnie konieczny. Pieniądze muszą zostać przekazane w formie, która pozostawia ślad. Najbezpieczniejszym i najczęściej stosowanym rozwiązaniem jest przelew bankowy lub przekaz pocztowy. W tytule przelewu darczyńca powinien jasno wskazać cel, np. „Darowizna dla syna Jana Kowalskiego na zakup mieszkania”.

Przekazanie gotówki „do ręki”, nawet w obrębie najbliższej rodziny, uniemożliwia skorzystanie ze zwolnienia podatkowego, ponieważ nie będziesz w stanie udowodnić faktu otrzymania darowizny w sposób wymagany przez urząd.
A co z innymi grupami podatkowymi? Kwoty wolne od podatku
Jeśli darowiznę przekazuje Ci osoba z dalszej rodziny lub niespokrewniona, również obowiązują pewne limity, do których nie zapłacisz podatku. Wartości te są jednak znacznie niższe i wynoszą:
- 36 120 zł dla I grupy podatkowej,
- 27 090 zł dla II grupy podatkowej,
- 5 733 zł dla III grupy podatkowej.
Pamiętaj, że limity te sumują się dla darowizn od jednej osoby w okresie 5 lat. Jeśli otrzymana kwota przekroczy próg dla Twojej grupy, masz obowiązek złożyć w urzędzie skarbowym zeznanie podatkowe na formularzu SD-3 w ciągu miesiąca od otrzymania darowizny i zapłacić należny podatek.
Podsumowanie – o czym warto pamiętać?
Planując przyjęcie darowizny na cele mieszkaniowe, kluczowe jest dopilnowanie formalności. Jeśli otrzymujesz wsparcie od najbliższej rodziny (grupa 0), pamiętaj o dwóch złotych zasadach: przelew bankowy i zgłoszenie na druku SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy. Dzięki temu cała kwota, bez względu na jej wysokość, będzie zwolniona z podatku, a Ty będziesz mógł przeznaczyć ją w całości na wymarzone mieszkanie.
Powyższe informacje zebraliśmy w tabeli:
Grupa 0 (podgrupa I grupy)
Grupa I (bez "grupy 0")
Grupa II
Grupa III
Kluczowi członkowie
Małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, ojczym, macocha, pasierb
Teściowie, zięć, synowa
Siostrzeńcy, bratankowie, wujowie, ciotki, szwagrowie
Inne osoby, niespokrewnione
Kwota wolna (limit 5-letni)
Pełne zwolnienie (powyżej 36 120 zł wymaga zgłoszenia)
36 120 zł
27 090 zł
5 733 zł
Formularz (gdy kwota przekracza limit)
SD-Z2 (dla pełnego zwolnienia)
SD-3
SD-3
SD-3
Termin złożenia formularza
6 miesięcy od powstania obowiązku podatkowego
1 miesiąc od powstania obowiązku podatkowego
1 miesiąc od powstania obowiązku podatkowego
1 miesiąc od powstania obowiązku podatkowego
Obowiązek zapłaty podatku
Brak (po spełnieniu warunków)
Tak, od nadwyżki ponad kwotę wolną
Tak, od nadwyżki ponad kwotę wolną
Tak, od nadwyżki ponad kwotę wolną
Jako deweloper Prodim od lat pomagamy spełniać marzenia o własnym domu. Rozumiemy, że droga do własnych kluczy bywa skomplikowana, dlatego chętnie dzielimy się naszą wiedzą. Gdy już uporasz się z formalnościami finansowymi, zapraszamy do zapoznania się z naszymi inwestycjami, które są idealnym miejscem na start.
Na osiedlu Nowe Karwiany pod Wrocławiem znajdziesz nowoczesne i funkcjonalne domy w otoczeniu zieleni, z dala od miejskiego zgiełku, a jednocześnie z doskonałym dojazdem do centrum. To idealne miejsce dla rodzin i osób ceniących spokój.
Z kolei Świerkowe Bielany to propozycja dla tych, którzy szukają komfortowych domów w zabudowie szeregowej w prestiżowej lokalizacji na Bielanach Wrocławskich. Bliskość centrów handlowych i autostrady A4 sprawia, że to miejsce łączy wygodę z doskonałą komunikacją.
Skontaktuj się z nami, a pomożemy Ci znaleźć nieruchomość idealnie dopasowaną do Twoich potrzeb.